آمنیوسنتز چیست؟
آمنیوسنتز یعنی خارج کردن نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک (آب دور جنین) با ورود سوزن از راه شکم، تحت هدایت و نظارت با سونوگرافی .
آمنیوسنتز چیست؟
مایع آمنیوتیک، مایعی است که در هنگام بارداری جنین را احاطه نموده و از آن محافظت می کند و حاوی سلولهای جنینی و مواد شیمیایی مختلف تولید شده توسط جنین می باشد.قبل از انجام آمینوسنتز، یک سونوگرافی برای تأیید قابلیت حیات جنین، سن بارداری، تعداد جنینها و طبیعی بودن ساختمانها و ... استفاده میشود.
آمنیوسنتز چطور انجام می شود ؟
آمینوسنتز به صورت سرپایی انجام میشود. یعنی نیاز به بستری ندارد. در زمان انجام این روش، پزشک معالج از مانیتور سونوگرافی که تصویری روشن از وضعیت جنین در رحم و نیز مایع آمنیوتیک ارائه می‌دهد، استفاده میکند و پس از ضد عفونی کردن پوست شکم، سوزن بسیار باریکی را از راه شکم به درون رحم زن باردار فرو برده و بدون آسیب به جنین، به میزان 20 تا 30 میلی لیتر از مایع آمنیوتیک را بیرون می‌کشد. در تمام این مدت شما به پشت خوابیده و باید بی حرکت باشید . سپس محل ورود سوزن ، با گاز تمیز ، پانسمان می شود. این بخش از آمنیوسنتز تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد. انجام آمنیوسنتز هیچ گونه صدمه و ناراحتی خاصی در بر ندارد. پس از تهیه مایع آمنیوتیک، می‌توان آزمایش‌های گوناگونی را برای تشخیص بسیاری از اختلالات کروموزومی و سایر بیماری‌ها بر روی آن انجام داد.
وقتی سوزن وارد شکم می شود، ممکن است به مدت چند ثانیه احساس سوزش کنید. همچنین وقتی سوزن وارد رحم می شود نیز کمی احساس سوزش می کنید.
وقتی مایع آمنیوتیک خارج می شود ممکن است شما کمی احساس فشار در شکم داشته باشید. در هنگام انجام آزمایش باید به آرامی نفس بکشید و عضلات شکم خود را شل کنید.
بهترین زمان انجام آمنیوسنتز
معمولا آمنیوسنتز در هفته‌های 16 - 15 بارداری ( از اولین روز آخرین دوره قاعدگی) انجام میشود. چون قبل از هفته ی 14 حاملگی، میزان مایع آمنیون کم است و انجام آمنیوسنتز ممکن است امکان پذیر نباشد.از طرفی ، انجام آمنیوسنتز بالاتر از هفته 18 حاملگی به دلیل کاهش سلولهای جنینی فعال ممکن است با عدم رشد مناسب سلول های جنینی و تاخیر و خطا در جواب آزمایش همراه باشد.
توجه : جهت بررسی اختلالات ژنتیکی و کروموزومی پیش از هفته 14 بارداری، از روش دیگری برای به دست آوردن نمونه استفاده میشود که به آن CVS می‌گویند. در این روش نمونه‌برداری از پرزهای جفتی صورت می‌گیرد.در باره ای ن روش در مقالات بعدی توضیح خواهم داد .
بهترین زمان انجام آمنیوسنتز
چرا آمنیوسنتز ؟
بررسی کروموزوم ها
بیشترین دلیل انجام تست آمنیوسنتز این است که طی تستها ی قبلی و شرح حال ، جنین در معرض خطر اختلالات کروموزومی قرار داشته باشد.
کروموزوم‌ها که در تمامی سلولهای بدن وجود دارند . مایع آمنیوتیک نیز دارای سلول‌هایی است که از جنین جدا شده‌اند .در حالت طبیعی هر سلول انسانی حاوی 46 کروموزوم می باشد . هر گونه تغییر در کروموزوم ها ، می تواند سبب ایجاد تغییرات بسیاری در روند رشد جنین گشته و ممکن است سبب بروز آسیب‌های جسمانی یا اختلالات ذهنی مادرزادی یا هر دوی آنها گردد. شایعترین اختلالات کروموزومی، سندرم داون است که معمولا بدلی وجود یک کروموزوم شماره 21 اضافی ایجاد میشود. آمنیوسنتز بیش از 99 درصد تمامی ناهنجاری‌های کروموزومی را تشخیص می‌دهد و نتایج حاصل از این بررسی‌ها معمولا طی دو هفته آماده میشود.
بررسی اختلالات لوله عصبی
مطالعه مایع آمنیوتیک را می‌توان با هدف بررسی اختلالات لوله عصبی (نظیر اسپاینا بیفیدا یا آننسفالی) مورد استفاده قرار داد. اختلالات لوله عصبی منجر به عدم تکامل مغز و یا طناب عصبی می‌شوند. با اندازه‌گیری میزان پروتئینی به نام آلفا فتوپروتئین در مایع آمینوتیک، در بیش از 90 درصد موارد، اختلالات لوله عصبی مشخص میشود. در صورت نیاز می‌توان پروتئین‌های دیگری را نیز در مایع آمنیوتیک اندازه‌گیری کرد. نتایج آزمایش‌های مزبور نیز معمولا در طول یک هفته یا کمتر آماده میشود. سونوگرافی نیز تا حد بسیار زیادی تاییدکننده انواع متعددی از اختلالات لوله عصبی می باشد .
بررسی بلوغ ریه جنین در اواخر بارداری
اگر شما در خطر زایمان زودرس هستید، آمنیوسنتز ممکن است در سه ماهه سوم بارداری برای بررسی رشد ریه های جنین استفاده شود. رشد جنین شما باعث تولید ماده ای در مایع آمنیوتیک می شود که می توان آن را اندازه گیری کرد. میزان این ماده میزان رشد ریه های جنین را نشان می دهد و این که در زایمان زودرس، نوزاد می تواند به راحتی تنفس کند یا خیر.معمولا در ایران این روش به کار برده نمی شود .
ali bahrami
